Wat we doen
Voor de gemeente Rotterdam dragen we sinds 2023 bij aan de leefbaarheid en bereikbaarheid in twee wijken in het oostelijk deel van de stad (Oosterflank en Het Lage Land), door middel van ontwerpend onderzoek. Het is een belangrijke rol in relatie tot de mobiliteitstransitie waarbij er wordt gericht op het bevorderen van gezonde, sociale en bereikbare wijken. Het gaat in nauwe samenwerking met bewoners, wijkverenigingen, lokale ondernemers en welzijnsaanbieders om zo het huidige én toekomstperspectief, of visiebeeld, te schetsen, waarin de blik van zij die er werken en leven centraal staat.
We toetsen aannames die voortkomen uit data-onderzoek, door de wijken in te gaan en de data te toetsen bij de bewoners en ondernemers in de wijken; hierdoor kunnen we de ‘hoe’-vraag verder uitkammen naar de ‘waarom’ of ‘waarom niet’ antwoorden. Het ontdekken van deze onderliggende behoeftes en/of belemmeringen brengt ons van aannames naar inzichten; iets wat alleen kan door participatorisch onderzoek. Enkele maanden de wijk en de mensen ervaren, voelen, ermee verbinden en begrijpen, staat hierbij centraal.
Hoe we het doen
Participatie
We dragen bij aan de bestaande expertise met ontwerpend onderzoek als instrument, zoals straatonderzoeken, workshops, diepte-interviews, storytelling en participatorisch ontwerp. Deze benadering stelt ons niet alleen in staat om snel concrete oplossingen te bieden (quick wins), maar vooral om op behoefte-niveau inzichten te vergaren die de kwantitatieve data verrijken, om uiteindelijk ruimte te bieden voor visie en verbeelding, waarmee we een breed-gedragen toekomstperspectief kunnen verankeren in de organisatie en waar mogelijk integreren in jaaractieplannen.
Holistische aanpak
Een holistische aanpak, waarbij er open wordt gestaan voor inzichten in aangrenzende velden zoals klimaat en gezondheid is noodzakelijk. Uiteindelijke samenwerkingsverbanden met een inzichten-dashboard dat wordt gedeeld door verschillende initiatieven met overlappende thematieken is een streefpunt om breed bij te dragen; niet alleen aan de mobiliteitstransitie, maar ook aan de sociale behoeften van de gemeenschap en aan een duurzame en leefbare toekomst voor alle inwoners van Rotterdam.
Er wordt gekeken of mensen überhaupt bestemmingen hebben binnen de wijk om naartoe te gaan en of ze zich veilig voelen om zich vrij door de wijken te bewegen. Om zo het aantrekkelijker te maken om te bewegen of openbaar/deelvervoer te gebruiken, wat weer sociale cohesie en gezonde mobiliteit kan bevorderen. Ook vangen we vroege signalen op voor grotere hinderprojecten, zoals bijvoorbeeld ondernemers nu al kunnen aangeven dat de bus pakken geen optie is, daar het verkeer reeds vaststaat, omdat het een gekende sluiproute is.
Borging
De mensen dichter bij organisatorische zaken en de organisatie dichter bij de mensen brengen is een mooi element van de wijkaanpak. Daarom proberen we zaken ook direct op te lossen, en collega’s te laten deelnemen aan schouwen en participatorische sessies. Zodat we niet weer een partij zijn die alleen maar even 6 maanden komt (mee-) kijken. Mensen haken daardoor meer aan omdat ze zich gehoord voelen. Daarmee wordt de juiste omgeving geschapen met een blik op de toekomst.
Het resultaat
Het resultaat van deze aanpak is een proces dat geïntegreerd kan worden in gemeentelijke organisaties, waarbij de onderliggende behoeften en gedragingen in de wijk zichtbaar en concreet worden door dichtbij, en mét mensen in hun woon-en leefomgeving te werken. Dit leidt tot snelle successen (quick-wins) en langetermijnmaatregelen die kunnen worden geïmplementeerd. Momenteel wordt de wijkaanpak ook verbonden met bredere regionale vraagstukken. Hierdoor kunnen infrastructurele maatregelen worden geëvalueerd op wijkniveau en kunnen sociale gedragingen en effecten worden geanalyseerd voordat de maatregelen worden uitgevoerd.
Update 2024
De data uit het vooronderzoek is ondertussen uitgebreid getoetst in de wijken. Waarna we nu met de (soms tegenstrijdige) uitkomsten in focusgroepen de inzichten verdiepen en gezamenlijk vooruit gaan kijken naar de wijken van de toekomst. In co-creatie sessies verkennen we hoe huidige behoeften, wensen en barrières vertaald kunnen worden in gezonde-, leefbare voorzieningen en toegankelijke mobiliteit voor alle doelgroepen. Denk daarbij zeker ook aan (klein-) kinderen, waarbij leefbaarheid, veiligheid en verblijfskwaliteit centraal staan. De sessies vertalen we weer in visiebeelden en jaaractieplannen, die in oktober tentoongesteld zullen worden in de wijken!